De jongere generatie zal haar wellicht niet kennen, maar elke (iets) oudere Nederlander zal zich de bruisende, sprankelende actrice en zangeres, Yoka Berretty, beslist nog herinneren. Niet alleen uiterst talentvol -want naast acteren en zingen speelde ze ook nog eens verdienstelijk piano en kon ze prachtig schilderen- maar Berrety was bovendien een bijzonder fraaie verschijning.
Het was waarschijnlijk een combinatie van dat alles en de wens om te achterhalen wat er achter die mooie krullen en vrolijke blauwe ogen schuilging waarom Peter van der Aa besloot haar biografie te schrijven en dat heeft een boeiend verhaal opgeleverd.
Berretty werd in 1928 geboren als Joke Meijeringh en trok aan het begin van de jaren vijftig naar Parijs en Rome en speelde daar haar eerste bescheiden filmrollen. Terug in Nederland kwam de populariteit haar aanwaaien. In de jaren zestig en zeventig wilde iedereen haar hebben voor film, toneel, radio en televisie. Iconisch was haar optreden, halverwege de jaren zestig, in het omstreden satirische tv-programma ‘Zo is het toevallig ook nog eens een keer’. Berretty werd, als het brutale boegbeeld van het programma, verguisd en bewonderd, maar de volle aandacht had zij in elk geval!
“Wij maakten ons programma volgens één norm: wij zouden alles wat ons ergerde en verontrustte, wat ons komisch leek of onzinnig, zo helder, hard en duidelijk mogelijk zeggen volgens geen andere maatstaven, regels, verklaringen, voorzichtigheden, afstanden vooroordelen en principes dan de onze. Daar kwamen de kijkers, die weinig gewend waren door de brave programmering van de omroepen, gauw achter. De grappen waren snoeihard, de teksten vlijmscherp en geen heilig huis werd ontzien. Nederland raakte verdeeld in twee kampen: zij die het programma de hemel in prezen en zij die het verguisden.”
Tot zover wellicht een weinig opzienbarend verhaal. Mooi, succesvol, bruisend. Maar natuurlijk was er meer. De Yoka die het publiek zag, straalde weliswaar plezier en levenslust uit, maar achter de schermen bleef het verdriet om haar eenzame jeugd haar achtervolgen en ook die kant van Berretty belicht Van der Aa op respectvolle wijze. Na een halve eeuw op de planken en voor de camera was ze uitgespeeld en zette de actrice op 72-jarige leeftijd, een punt achter haar carrière. In het uitgaanscircuit in de Amsterdamse grachtengordel was ze nog vaak te zien. De nasleep van een val van de trap werd haar in 2015 fataal.
In deze biografie schetst Peter van der Aa een boeiend beeld van Yokas leven en haar carrière. Hij belicht tevens de interessante figuren die haar levenspad kruisten.
De auteur
Peter van der Aa (Tilburg, 1950) is journalist en schrijver. Hij publiceerde eerder Het koffertje van Manny, op zoek naar mijn biologische schoonvader (2014), Geen stuiver van de lommerd, de biografie van vakbondsman Jaap van der Linden (2017) en Horen, zien & schrijven, autobiografische fragmenten (2020).
Uitvoering
Uitgeverij Elikser
ISBN: 9789463655156
Paperback, 279 pagina’s
Over Hanneke van de Water
Hanneke van de Water (1960), eigenaar van To-taal Communicatie, literair agent, boekmarketeer en recensent. http://to-taalcommunicatie.nl/