‘Wat voorafging’ is het autobiografische relaas over het leven van Berthe Moreels (1919-2014); de moeder van de auteur, Diane Broeckhoven. Berthe had weliswaar geen kinderwens, maar toch brengt haar huwelijk met Jan Broeckhoven, dat zestig jaar duurt, haar twee dochters en een zoon.
Haar eerste kind is voor Berthe heel bijzonder omdat het haar tot moeder maakt, haar tweede kind blijkt de nagel aan haar doodskist. De derde –en enige zoon- wordt door Berthe verafgood.
De overgevoelige Diane, wordt geboren op de verjaardag van haar vader en heeft geheel andere behoeften dan de andere twee kinderen. Diane werkt van meet af aan op de zenuwen van haar moeder. Het kind krijgt een hele reeks bijnamen, met Mater Dolorosa als een van de opmerkelijkste. Het verlangen naar liefde van deze dochter en de afwijzing van de moeder lopen een leven lang parallel.
Met grote openhartigheid schrijft Diane Broeckhoven de biografie van haar moeder én van zichzelf, daar waar hun levens elkaar overlappen. ‘Wat voorafging’ is een intiem, subtiel en liefdevol portret van twee gevoelige zielen die een leven lang naar elkaar zoeken en hunkeren.
Visie van de recensent
Allereerst spreek ik mijn diepe respect uit voor de auteur. Moedig om een onderwerp dat zo dichtbij en intiem is als de moeder-dochter relatie, wereldkundig te maken.
Broeckhoven heeft de autobiografie intiem en oprecht beschreven waardoor het diepe indruk zal maken op iedere moeder en iedere dochter, maar zeker ook op vele anderen. Ik kan in alle eerlijkheid zeggen dat het bij een stempel op mijn ziel heeft achtergelaten.
“De cijfers op de monitor zijn gedoofd, de countdown is een feit. Mijn moeder ligt heel stil in het strak opgemaakte bed. Het zilveren beslag op het kraagje van haar blauwe deux-pieces glanst zacht in het TL-lcht. Haar haren liggen in de plooi, de evenwijdige voren van de kam zijn nog merkbaar. Achter de hippe Theo-bril met het roestrode monteur meen ik ondanks haar gesloten ogen een vleugje triomf te zien.”
Vanzelfsprekend ligt het feit dat dit boek zo’n impact heeft, niet uitsluitend aan het onderwerp, maar vooral ook aan de wijze waarop Broeckhoven haar verhaal vertelt. De nietsontziende eerlijkheid, de oprechtheid en de emoties zijn door de auteur zo fraai beschreven dat het waarlijk bij je binnenkomt.
“Toen ik mijn ouders een jaar later pas vertelde hoe de vork in de steel zat, zei mijn moeder dat het haar niet verbaasde dat mijn man me in de steek had gelaten. Wie zou het uithouden bij iemand als ik? Dat heeft ze me tot het eind van haar leven regelmatig voor de voeten geworpen: dat geen mens in staat is om met mij samen te leven. Ik heb het heel lang geloofd. Ik geloof het eigenlijk nog.”
Je hart huilt om de dochter die een leven lang hunkert naar haar moeders liefde en waardering. Het is echter zeker geen verhaal dat uitsluitend vraagt om medeleven met de dochter. ‘Wat vooraf ging’ gaat over de zoektocht van zowel de moeder als de dochter naar hun emoties en liefde voor elkaar, zonder dat het hen lukt elkaar te vinden.
Uiterst knap is het feit dat Broeckhoven erin slaagt haar persoonlijke verhaal op te tekenen zonder gebruik te maken van een overdosis aan sentiment.
“Ze zat alleen thuis en kwam nog nauwelijks de deur uit. Omdat ze geen enkele hobby had en haar hele leven ten dienste van mijn vader had gestaan, was de leegte zo groot en onbegrensd als een woestijn. Haar enige gezelschap was Jaak de papegaai, die gefrustreerd de veren uit zijn nek en borst pikte.”
‘Wat vooraf ging’ is het ontroerende en diep rakende relaas van een moeizame moeder-dochter relatie en heeft mij in elk geval een paar keer tot tranen toe geroerd.
Over de auteur
Diane Broeckhoven (1946) is auteur en journalist en heeft inmiddels maar liefst bijna dertig boeken op haar naam staan. Met haar boeken verdient zij diverse literaire prijzen. Broeckhoven schrijft veel kinder- en jeugdboeken; de laatste jaren legt zij zich toe op literatuur voor volwassenen. Al haar werk voor volwassenen is in het Duits vertaald en kent een groot succes. ‘De buitenkant van Meneer Jules’ is reeds in 16 talen vertaald.
Uitvoering
Uitgeverij Vrijdag
Paperback,240 pagina’s
ISBN10 9460014119
ISBN13 9789460014116