Tijdens de Tweede Wereldoorlog bestieren twee joodse zussen een van de grootste onderduikadressen in Nederland: ’t Hooge Nest, een villa in het Gooi. Terwijl de laatste Joden in Nederland worden opgejaagd gaat het leven van enkele tientallen onderduikers zo goed en kwaad als het gaat door, pal onder de neus van NSB-buren en nazikopstukken. Toch wordt het ’t Hooge Nest verraden en de familie Brilleslijper belandt met een van de laatste transporten in Bergen-Belsen, samen met de familie Frank.
’t Hooge Nest is het prachtig verwoorde verhaal van Janny en Lien Brilleslijper. Twee joodse vrouwen die tijdens de Tweede Wereldoorlog in het verzet zaten is zó bijzonder dat het verbazing wekt dat er niet al veel eerder een boek over deze twee heldinnen is verschenen. De gezusters Brilleslijper hadden, in tegenstelling tot de meeste andere Joden, wél door dat de deportatie de dood tot gevolg had.
“Het laatste stuk is het zwaarste. Als ze station Naarden-Bussum uit lopen worden ze verwelkomd door een regenbui. Het regent niet hard maar gestaag, zo’n bui die je nauwelijks opmerkt tot je jas opeens zwaar tegen je lijf plakt. Ze zijn allebei doodmoe en Joseph zet kleine, onzekere stappen. Maar Eberhard heeft geen haast – het is de laatste tocht die ze maken.”
Van Iperen slaagt er op sublieme wijze in om de lezer mee te nemen in de gedachten en beweegredenen van de zussen. Maar ook weet ze bijzonder knap te schetsen hoe ze leefden en hoe ze de razzia’s ervoeren.
Het boek bestaat uit drie delen. De eerste twee delen vervullen de lezer vooral met bewondering voor de twee heldhaftige vrouwen; het derde deel, dat zich afspeelt in Westerbork, Auschwitz en Bergen-Belsen is vooral bijzonder aangrijpend.
“Verschrikt kijken Janny en Lien elkaar aan, maar de andere vrouwen beginnen zich al van hun kleren te ontdoen en lijdzaam volgen ze hun voorbeeld.”
Bijzonder aan dit boek is overigens dat het zich (deels) afspeelt in het huis waar de auteur vanaf 2012 met man en kinderen woont. Tijdens het renoveren van hun woning, komen ze bewijzen tegen van het feit dat hun huis, onderduikadres ’t Hooge Nest is geweest.
Van Iperen kwam erachter dat de zussen Janny en Lien Brilleslijper hier tijdens de oorlog twee jaar woonden met hun gezinnen, ouders, broer en vele verzetsmensen die er kwamen onderduiken. Zij leefden er tot hun uiteindelijke arrestatie betrekkelijk vrij en ‘normaal’. Wie waren deze mensen, en hoe durfden ze dit aan?
Veel mensen die zich hebben verdiept in de Tweede Wereldoorlog en met name in de Jodenvervolging, heeft wel van de zussen Brilleslijper gehoord, maar meest als de vrouwen die Anne en Margot Frank leerden kennen in Bergen-Belsen en hen tenslotte zelfs begroeven. Van hun dappere daden was nauwelijks iets bekend.
’t Hooge Nest is een indrukwekkend boek dat nog lang na het lezen bij je blijft. Het is door Van Iperen prachtig en krachtig geschreven, rakend doch zonder overdreven sentiment. Volkomen puur en vaak schrijnend, zoals het ongetwijfeld was. Om alle gedetailleerde feiten kloppend te krijgen heeft Van Iperen veel research gedaan. Chapeau daarvoor.
Kortom, ’t Hooge Nest is niet alleen een prachtig boek, maar geeft Janny en Lien Brilleslijper het podium dat zij zo dik verdienen.
De auteur
Roxane van Iperen (1976) is auteur en jurist. In 2016 verscheen haar debuutroman Schuim der aarde, waarmee ze de Hebban Debuutprijs won. ’t Hooge Nest werd bekroond met de Opzij Literatuurprijs 2019. Negen landen verwierven de vertaalrechten, waaronder het Verenigd Koninkrijk en Duitsland, waar het boek ook de bestsellerlijsten haalde. De filmrechten zijn verkocht aan Man Up, het productiebedrijf van Carice van Houten en Halina Reijn. Van Iperen heeft een vaste column over macht in Vrij Nederland en schrijft voor diverse media. Bovendien zal zij op 4 mei 2021 de 4 mei-voordracht houden op de Dam in Amsterdam.
Uitvoering
Uitgeverij Lebowski
ISBN: 9789048841783 , 9789048841790 , 9789046313152
Paperback, 304 pagina’s
Over Hanneke Tinor-Centi
Hanneke Tinor-Centi (1960), eigenaar van HT-C Communicatie en Marketing, literair agent, boekmarketeer en recensent.
Fantastisch boek. Het hooge nest is hier niet ver vandaan.groetjes Hanneke