In ‘Selma’ vertelt Carolijn Visser het verhaal van Selma Vos; de enige Nederlander die in China woont tijdens de Culturele Revolutie. Selma (en haar gezin) wordt slachtoffer van de grootse idealen van de maoïstische heilstaat.
De joodse Selma Vos groeit op in IJmuiden en weet tijdens de Tweede Wereldoorlog aan de nazi’s te ontkomen. Tijdens haar studie in Cambridge ontmoet ze Chang Tsao, de man van haar leven. Na de geboorte van hun kinderen Greta en Dop bouwen ze een bestaan op in het China van Mao.
Chang is vooraanstaand lid van de Partij en leidt het Psychologisch Instituut. Tijdens de Culturele Revolutie wordt Chang uit zijn functie gezet en door zijn collega’s aangevallen. Selma, lerares aan de Tweede-talenschool, wordt uiteindelijk samen met hem gearresteerd. De Culturele Revolutie betekent de ondergang van het hele gezin.
Mijn visie
Op meesterlijke wijze weet Visser de sfeer op te roepen van het revolutionaire Peking. Je waant je –als lezer- aanwezig bij de parades ter ere van de Volksrepubliek en je ‘ervaart’ als het ware de hongersnood. Visser beschrijft op indrukwekkende wijze hoe de Rode Gardisten alles wat Westers is, vernielen.
‘Selma’ vertelt het verhaal van een Nederlandse Jodin die -na de Tweede Wereldoorlog- in het huwelijk treedt met haar grote liefde, de Chinese Chang Tsao. Chang Tsao heeft psychologie gestudeerd aan Cambridge en het is zijn diep gekoesterde wens te helpen bij de opbouw van zijn land. Selma volgt hem, met hun zoon Dop, die in Cambridge geboren is, naar China. Daar krijgen zij dochter Greta.
“Op de deurpost van de ouderlijke slaapkamer zaten nog de resten van het papier waarmee het vertrek verzegeld was geweest. Gisteren waren de Rode Gardisten opnieuw gekomen en weer hadden ze alles doorzocht. Ze hadden het tweepersoonsbed van Selma en Chang meegenomen omdat het van het instituut zou zijn. Selma zag de ledikanten van Dop en Greta in haar kamer staan. De kinderen zelf sliepen op een kist en een veldbed.
‘Ze zijn dus al langs geweest,’ zei Selma bedroefd.”
Op enig moment wordt Chang Tsao gevraagd als leider van het psychologisch instituut in Peking. Selma werkt als docent Engels aan de Tweede-talenschool wanneer de Culturele Revolutie uitbreekt. Een reeks dramatische gebeurtenissen volgt.
“In Peking, zo had de Hollandse pers bericht, was een revolutie uitgebroken. In plaats van drie was ze vijf maanden gebleven, in de hoop dat de onrust in China dan zou zijn overgewaaid, maar toen werd het toch echt tijd dat ze terugkeerde naar haar gezin. De situatie in China zou spoedig wel kalmeren, had ze tegen haar Nederlandse familie en vrienden gezegd. Chang had een belangrijke positie binnen de Academie van Wetenschappen en was een vooraanstaand lid van de Communistische Partij. Hij zou haar en de kinderen beschermen.”
‘Selma’ is deels gebaseerd op brieven van Selma waarvan ook diverse passages van in het boek zijn opgenomen. Dit maakt het boek nog waardevoller. Het is een getuigenis uit eerste hand. De auteur heeft bovendien uitgebreid met Dop en Greta, de kinderen van Selma en Chang Tsao, gesproken.
Kortom, een aanrader dit indrukwekkende portret van een sterke vrouw die zich staande houdt in een moeilijke tijd en tijdens zeer moeilijke omstandigheden.
Over de auteur
Carolijn Visser (Leiden, 5 september 1956) is een Nederlandse schrijfster van reisverhalen. Visser reist al jarenlang over de wereld; haar belangstelling gaat uit naar communistische en postcommunistische samenlevingen als Vietnam, Nicaragua, Estland, China en Tibet. Ze schrijft over mensen die zich onder moeilijke omstandigheden staande weten te houden.
Uitvoering
Uitgeverij Atlas Contact
Paperback, 224 pagina’s
ISBN10 9045024446
ISBN13 9789045024448