Jelke Bos is een elfjarige labrador en hij heeft een boek geschreven…althans zo beweert hij zelf. Niet de bekende Friese auteur Trinus Riemersma, maar hij –Jelke- tekent voor dit verhaal. Na een bijna-doodervaring vraag Jelke zich af of zijn baasje er wel goed aan heeft gedaan om hem te redden. Dit boek geeft de levensbeschouwing weer van deze labrador, die zegt atheïstisch te zijn, en waarom is deze levensbeschouwing nou juist voor een mens zo interessant? Simpelweg omdat er veel uit te leren valt.
“Ik had de dood aanvaard toen ik daar in de Schalsumervaart lag. Ik kreeg maar één seconde om me te verzoenen met mijn dood, en ik kon dat. Wat voor kracht of wat voor wijsheid of wat voor inzicht er door me heen stroomde, en waarvandaan, ik weet het niet.”
Jelke is oud en hij kampt met verschillende kwalen die nu eenmaal bij zijn hoge leeftijd horen. Feitelijk had hij het niet zo erg gevonden om geruisloos en pijnloos uit het aardse leven te stappen. Wanneer dat bijna gebeurt, Jelke dreigt te verdrinken, wordt hij echter door zijn baasje gered.. Het baasje dat hij in zijn verhaal consequent doch liefdevol ‘sukkel’ noemt.
“Ik moet eerlijk toegeven, het is wel snugger van sukkel dat hij doorheeft dat ik kan praten. De meeste mensen nemen maar domweg aan dat we het niet kunnen, omdat we het niet doen. Maar sukkel is op dit punt toch intelligenter, en ik zou hem eigenlijk eens moeten belonen en zeggen: Ja baas, ik wel praten.”
Jelke vertrouwt zijn diepste zielenroerselen aan het papier toe in ‘Leven en dood volgens Jelke Bos’ en dit, qua omvang bescheiden boekje, bevat dan ook een grootse inhoud. Wat een prachtig verhaal. Elke hondenbezitter zal zijn of haar hond vanaf het moment van lezen van dit kleinood, met andere ogen bekijken. Van de gedachten en gevoelens die Jelke beschrijft kan menig mens nog wat leren..
Jelke maakt een aantal gevoelige thema’s beblafbaar in zijn boek. Zo zet hij euthanasie op een zeer speciale wijze op de agenda en plaatst hij vraagtekens bij het menselijk streven naar perfectie en hebberigheid.
“Sukkel heeft weer een nieuw grapje bedacht. Als hij zijn ouwemannenbenen hoog optilt en over me heen stapt, zegt hij: Weer een grote stap voor de mensheid, Jelke! Ik kan er niet mee zitten dat ze last van me hebben. Ze hebben dat kleed zelf voor me neergelegd, het is mijn plek, ik mag dat hele kleed gebruiken en dat doe ik ook.”
Het boek wordt op heerlijke wijze vertelt door Jelke (of toch door Riemersma, wat denkt u?) en is doorspekt met filosofische wijsheden en een ironie die je keer op keer doet glimlachen of herkennend doet knikken.
Kortom, prachtig geformuleerd, heerlijke woordkeuze en een dito taalbeleving. Chapeau voor Jelke!
Over de auteur
Trinus Riemersma stond bekend als een tegendraads schrijver. In de jaren 60 en 70 koos hij voor controversiële thema’s en een soms ruw taalgebruik. Hij ontving tweemaal de Gysbert Japicxpriis. In 1967 voor zijn eerste roman, ‘Fabryk’, en in 1995 voor de roman ‘De reade bwarre’. Voor zijn korte verhalen heeft Riemersma zesmaal de Rely Jorritsmapriis gekregen. Sinds 2003 was Riemersma werkzaam voor de uitgeverij Venus. Ook schreef hij een column in de Leeuwarder Courant. Riemersma overleed in 2011.
Uitvoering
Uitgeverij Zirimiri Press
Uit het Fries vertaald door Harmen Wind en Jantsje Post
ISBN 978 94 90042 12 7
Paperback, 82 pagina’s
Over Hanneke Tinor-Centi
Hanneke Tinor-Centi (1960), eigenaar van HT-C Communicatie en Marketing, literair agent, boekmarketeer en recensent.