Volgens Jo Versteijnen, auteur van ‘Kiezen tussen pest en cholera’, wordt de samenleving geconfronteerd met een democratisch tekort dat eigen is aan het kapitalisme en de ‘vrije’ markt in het algemeen, het neoliberalisme in het bijzonder, en het neoliberale politieke beleid.
“Om met de deur in huis te vallen: het is een te verdedigen stelling dat het kapitalisme zich onvermijdelijk, noodzakelijk en eigen aan zijn wezen, heeft ontwikkeld tot een rechtstreekse bedreiging voor alle leven op de planeet, ook voor een leven in democratie.”
Versteijnen doet, aan de hand van consequent doorgevoerde analyses, uit de doeken waarom dit democratisch tekort onvermijdelijk is. Daarnaast biedt hij suggesties voor een herstel en opbloei van de democratie. Hij doet daarbij (stem)adviezen aan de kiezer die voor velen wellicht controversieel zijn, maar desalniettemin uiterst boeiend. Versteijnen gaat echter verder dan deze advisering.
Uit zorg om de treurige staat waarin onze democratie in de Tweede Kamerverkiezingen zich bevinden, heeft Versteijnen zijn essay ‘Kiezen tussen pest en cholera’ geschreven. Een must voor een ieder die zijn zorgen deelt, maar feitelijk voor een ieder die zich ook maar enigszins voor onze politiek interesseert. De auteur brengt zijn inzichten, analyses en adviezen op een dusdanige wijze voor het voetlicht dat zij niet alleen hout snijden, maar dat een ieder ze kan begrijpen. Dit boekje is derhalve zeker niet alleen voor de politiek geëngageerden en voor een klein elitair publiek, integendeel ‘Kiezen tussen pest en cholera’ doet juist het grote publiek de ogen openen! Elke stemgerechtigde Nederlander en medelander zou dit essay moeten lezen.
“Zo’n daad van verzet tegen het democratisch tekort in het neoliberalisme, zien we gestalte krijgen in de massale weigering om bij de (Tweede Kamer)verkiezingen nog langer een stem uit te brengen.”
De conclusie dat een steeds geringer aantal stemgerechtigden de weg naar de stembus weet te vinden is zorgwekkend. Dat vindt de auteur en die mening onderschrijf ik van harte. Tenslotte hebben wij stemRECHT! Versteijnen tracht antwoord te geven op de vraag waar deze daling vandaan komt. Hij komt tot de conclusie dat het overgrote deel van de kiesgerechtigden zich niet vertegenwoordigd voelt door de politieke partij van hun (eerdere) keuze.
“Een massale weigering om te gaan stemmen zou de doodsteek kunnen zijn voor de ‘legitimiteit’ van de neoliberale politiek. Een daad waarna de politiek waarschijnlijk nooit meer hetzelfde is.”
Versteijnen concludeert overigens ook dat er nauwelijks verschillen in beleid valt te ontdekken tussen de diverse partijen. Ze voeren allemaal een neoliberaal beleid, hetgeen betekent dat ‘de kiezer’ daar geen invloed op heeft. De oplossing ligt volgens Versteijnen in een fundamenteel economisch en politiek alternatief voor het neoliberalisme en hij pleit derhalve voor een maatschappelijke discussie met betrekking tot een dergelijk alternatief.
In ‘Kiezen tussen pest en cholera’ gaat Versteijnen op zoek naar een alternatief voor het vastlopende politiek-economische systeem en pleit hij voor ‘een radicale omslag’, niet alleen van de economie maar ook van de democratie zelf. Het zou de opmaat moeten zijn naar een radicaal economisch en politiek alternatief, dat de roofbouw van het neoliberalisme achter zich laat en de democratie tot bloei brengt. In het laatste hoofdstuk schetst de auteur zo’n radicaal politiek en economisch alternatief, ter inspiratie, discussie, en eventueel ter navolging.
Een uiterst boeiend boekje met uiterst boeiende standpunten en conclusies.
Over de auteur
‘Kiezen tussen pest en cholera’ is niet het eerste boek van Versteijnen. Hij schreef in totaal, alleen of in samenwerking met anderen, ongeveer tien boeken over sociaalwetenschappelijke onderzoeksmethoden en over sociaaleconomische aspecten. Daarnaast schreef hij diverse artikelen voor tijdschriften.
Uitvoering
Uitgever Schrijverspunt
ISBN: 9789462662216
Paperback, 75 pagina’s
Over Hanneke Tinor-Centi
Hanneke Tinor-Centi (1960), eigenaar van HT-C Communicatie en Marketing en boekrecensent.