De autobiografische roman ‘Heleen’ is het schrijversdebuut van Johan Steenhoek waarin hij met de wereld deelt wat er allemaal gebeurt –praktisch en emotioneel- wanneer zijn vrouw plotseling een hersenbloeding krijgt.
“De bezoeken zijn meer steun voor mij dan voor Heleen. Het lijkt op aapjes kijken. Of beter, op een begrafenis, de laatste gang langs de gestorvene, alleen dan zonder lijk. De oude Heleen is niet meer. Wat rest is het ademende lichaam van de vrouw die de kunst van het praten heeft uitgevonden en nu niets meer zegt. Alleen nog stilletjes in haar hoofd, opgesloten in de hersenen die voor een deel zijn afgestorven.”
Steenhoek beschrijft zo liefdevol, respectvol en tegelijkertijd ook nuchter het hele proces van ziek zijn, ziekenhuisperikelen, telkens een beetje meer loslaten en afscheid nemen dat zijn verhaal waarlijk binnenkomt. Ik heb ‘meegehuild’ om Heleen!
“Na het afscheid loop ik met gemengde gevoelens de deur uit. Natuurlijk, ze hebben ook goed werk gedaan, maar er ging hier zoveel fout. Er werken hier te veel mensen zonder liefde voor het vak. Meer dan de helft zou ik willen aanraden wat anders te gaan doen. Zes weken lang heb ik hier de ongetwijfeld moeilijkste uren van mijn leven doorgebracht. Hier heeft Heleen een stuk persoonlijkheid verloren en ik de liefde van mijn leven.”
Het leven van Johan Steenhoek heeft jarenlang in het teken gestaan van hard werken. Tijdens de vakantie op Ameland, samen met zijn Heleen en hun hond Djezzie, besluit hij tot een ommekeer. Hij gaat zijn leven anders inrichten. Hij gaat zijn opvolgers inwerken en tijd nemen om van het leven te genieten.
Als Heleen een hersenbloeding krijgt, verandert het leven van de twee inderdaad, echter niet op de manier die Steenhoek voor ogen had. Een onzekere periode breekt aan. Steenhoek denkt veel terug aan de mooie momenten die hij met Heleen heeft meegemaakt en komt langzaam tot het besef dat die momenten nooit meer zullen terugkeren. Hij heeft weliswaar veel steun aan zijn familie en vrienden maar is desondanks eenzaam. Ondanks zijn ‘verzet’ wordt hij verliefd op Brigitte. De verliefdheid komt voort uit het gemis nu hij gedwongen leeft met een invalide vrouw, van wie hij weliswaar nog altijd zielsveel houdt, maar bij wie hij niet vindt wat hij zo nodig heeft in het leven.
“Ondertussen is het meer dan twee jaar geleden dat ik Brigitte voor het eerst kuste. Onze relatie is steeds dieper en hechter geworden. Alle vrienden en bekenden weten ondertussen van onze liefde. Ze weten dat Brigitte bij me slaapt als ze voor haar werk in Nederland is en dat ik om de paar weken een weekend naar Duitsland ga.”
Juist de enigszins nuchtere schrijfwijze van Steenhoek maken dat de impact groot is. De angsten, de hoopvolle momenten, het verdriet en de liefde van zijn leven waar hij telkens een beetje meer afscheid van moet nemen, voel je, beleef je.
“We brengen Heleen naar het graf op de katholieke begraafplaats, schuin achter de kerk aan de Westerweg. De kist staat op een kar die geduwd wordt door zes in zwart geklede dragers. De stoet sluit aan. We slaan linksaf en lopen het pad in waar Heleens ouders liggen. Ik heb een knoop in mijn buik. Daar ga je Heleen, mijn bruistablet.”
Een prachtig mooi –autobiografisch- boek over het proces van afscheid nemen, loslaten en keuzes maken. Steenhoek heeft mij ontroerd en geraakt met zijn verhaal over Heleen en over de eerlijkheid en openheid met betrekking tot zijn eigen rol in de relatie.
Over de auteur
Johan Steenhoek (1953) schrijft onder zijn eigen naam en onder het pseudoniem Stein Ecke.
Onder zijn pseudoniem publiceert de schrijver gedichten en columns. Eind 2016 verschijnt bij Futuro Uitgevers de autobiografische roman ‘Heleen’.
De uitvoering
Uitgever Futuro
Paperback, 269 pagina’s
ISBN10 9492221594
ISBN13 9789492221599
Mooie recensie. En goed verwoordt.